(TEDIM CHIN) Pasian' hehna icih in bang hiam? Mangmuhna 6:14-17.

Posted Oct 08, 2021 nen Kevin J. Mullins A chhungah TEDIM CHIN

Laidal a kizial bangin vanpi kizialin maimang a, mual le tuikulhte khempeuh a omna uh panin maimangta hi. 15 Tua ciangin leitung kumpite le miliante, galkapmangte, mihaute le mi vangliante, silate le sila ahi lote a kipanin a kuamah peuh, mualtung a leihawmte sungah bu uh a, 16 mualte le suangtum lianpite kiangah, “Kote tungah hong kiasuk unla, tokhom tungah a tupa’ maitang le Tuuno’ hehna panin kote hong liah un. 17 Amaute’ hehna hangin gimna hun hong tungta ahih manin kua in thuakzo ding ahi hiam?” a ci uh hi."(Mangmuhna 6:14-17).

Hih laisiangtho munpen mawhnei khempeuh  lausak na a akizang mahmah laisiangtho mun khat hi. Na kipuah phat kei ahih leh Pasian in ahehna ni  ciang in hong susia ding hi ciin thu gen khat peuhpeuh in agen zelkhat ahihi. Hehna in hong kikhel sak bekhilo in hehna in aheh PaPasian in athumanglo ta pen mawhsak in, that hi cihdong ah hong leh musak hi. I upa ahi Zesuh in tua aheh Papasian in eite hong mawh sak na khempeuh eitangin hongpuak sak in  Tua Zesuh hong tat na a sang lote Zesuh hong pai kik ciang amai tang ihmuh ciang in Papasian in tua hehna amau te pia ding hi ciin ki hilh lai hi. Hih in lungdam nathu man tatak mah ahi diam? 

Hih pen keimuh dan in ganhing khawi khat thah natawh kibang zaw kasa hi.

Pasian' hehna hilh cianna.

"Bang hang hiam cih leh
keima ngaihsutnate
nomau’ ngaihsutna bang hi lo a,
keima paiziate nomau’ paizia bang hi lo hi,
Topa in ci hi.
Vantung pen leitung sangin
a sanzawk mah bangin,
keima paiziate zong,
nomau paizia sangin sangzaw a,
ka ngaihsutnate zong,
nomau ngaihsutna sangin
a sangzaw ahi hi.". (Isaiah  55:8-9).

Pasian hehna (gitlohna) ihcih bang hicih pen hilh cian ding thupi penpen hi. Pasian' hehna cih thu i ngaih sut ciang in, ama paizia te eipaizia hi lo ci mawk ahih teh Pasian hehna icih zong eimuh zia hehna leh gitlohna tawh hong kileh bulh lianding hi. James 1:20 King James Laisiangtho in hih bang in na gen hi. "Mihing te hehna leh Pasian' dikna in nasem khawm theilo lo hi" cihi. Mihing te heh na leh Pasian' dikna pen themzong kinailo hi cih hih in siang takin hong lak hi. Bang hang hiam cih leh Adam leh Eve akipan mihing khempeuh mawh khin uh a Pasian tawh kigamla hi na cihi. ISV ah hibang in na ki gelh hi "Mihing hehna in Pasian deihna bangmah piang kia saklo hi " cihi. Genkik lehang mihing hehna leh Pasian hehna tawh pen kinak lamdan mahmah hi. Genteh na pawlkhat enlai ni.

"Ka hehna le ka thangpaihna tawh ka thahlup ding misi luangte tawh a kidimsak dingin Khaldea mite in a hong sim ding uh hi. Bang hang hiam cih leh khuapi sunga a om mite’ gitlohna hangin hih khuapi panin ka mai ka seel hi." (Jeremiah 33:5).

Hih teng ah Pasian in ahehna leh agitloh na hong lahkhiat dan imu hiam?  Pasian in "kaheh na leh a gitloh na tawh ka that hi" cihi, koi cibang a sem a hi diam? Hih khua pi sung a mite agitloh nahang in kamai tang ka seelhi" ciin gen beh hi. Mawhnei gitlohna leh hehna in alang te thuak na dingleh gimna ding  piang sak a, Pasian' dikna hehna leh gitloh na in ama hong kepna hong ompih na khasia tak in lakhia cihna hi zawhi. Hih Laisiangtho mun hoih tak na ciamteh kik in.

"Hehluatna hangin tomno sung
nang kiang panin ka maitang ka seel a,
ahih hangin tawntung itna tawh
nang kong hehpih kik ding hi,
nangmah a hong honkhia Topa in ci hi." (Isaiah 54:8).

"Kei kiang panin
na maitang seel kei in.
Hehpihna tawh na nasempa
hong hawlkhia kei in;
kei hong nei pa na hi hi.
Hong paaikhia kei inla,
hong nusia kei in,
kei hong honkhia Pasian aw." (late 27:9).

Pasian hehna ihcih (gitlohna)  in a maitang a sel hizaw hi. Ahih hang in tua asel pen Pasian ahihi. Amah in anung ngat san na tawh kineih in mawhnei khat a nusia ahihiam?

"Sum deihluatna tawh na kipelh nadingun na nuntakna uhah kikem unla, na neihzah uh tawh lungkim un. Pasian in, “Note ka hong nusia ngei kei ding a, ka hong tamasak ngei kei ding hi,” hong ci hi. 6 Tua ahih manin kimuanna lungsim tawh hangtakin,

“Topa, kei hong huhpa hi a,
ka lau kei ding hi.
Kua in bang hong cihzo
ding ahi hiam?”
ci ngam ni." (Hebia 13:5-6).

"A honkhia zo lo dingin
Topa zawngkhal lo a,
khua a za thei lo dingin
a bil ngong lo hi.

Ahih hangin note’ mawhnate in
note le na Pasian uh kikhenna
hong piangsak a,
amah in note’ aw
hong zak theih loh nadingin
na khialhnate un ama maitang liah hi." (Isaiah 59:1,2).

Pasian in mawhnei te hong nusia ngei lo ding cih kician mahmah hi. Ahi zong hi mawhna in ama maitang (ama hong hehpih itna) sel a, ama kiangah ikiko ciang in hong zalo ding hi ciin hong khemlai hi. Hih pen Zesuh singlam teh tungah akikhai in a ma tung ah nakilang pah in na ki ko khia a, "Ka Pasian, ka Pasian, bang hangin kei hong nusia na hi hiam?” (Matthew 27:46). Amah in ih mawhna te pua khia ahih man in mawh na in a khem ding phal hi. Zesuh in hih bang a nacih pen late laisiangtho ana man kik ahihi:

"Ka Pasian, ka Pasian aw,
bang hangin
kei hong nusia na hi hiam?

Nong huhna ding
ka hong thumna panin
bang hangin gamla om
na hi hiam?

Ka Pasian aw, sunin kong kiko a,
ahi zongin nong dawng kei hi.
Zanin zong ka kiko a,
ahi zongin lungsim nopna
ka mu thei tuan kei hi." (late 22:1,2).

Ahih hang tun hih aneu 24 na en in 

"Bang hang hiam cih leh
amah (Pasian) in a thuak mi’ gimna
simmawh bawl lo a,
zong kihbawl lo hi.
Ama kiang pan a mai seello a,
ama tungah a koh ciangin,
amah in a za hi."

Tua leh en hih Pasian in "kaheh na tawmvei sung in nang kiang pan kamai tang kasel hi" acih pen bang ci bang in ei te in lemtuah thei ding ihi hiam? Ei te in ama itna i nial ngitnget ciang in, amah in eite utna pen amah in hong thatang sawl lo a, ama kiangpan ipai khiat ciang in, i mawh na in ama maitang hong sel ding amah in phal a, tua aphal na pen amah in hong nusia tawh akibang ahihi. Amah in eite a liangko tung ah hong puak kawm in amah in ahi ci sep ahihi:

"Vantung mite’ hotkhiat hi loin,
Topa mahmah in amaute honkhia hi.

A itna le a hehpihna tawh
amaute honkhia a,
amah in a beisa hun khempeuhah
amaute hoihtakin a kem hi.

Ahih hangin amaute in lehdo uh a,
ama kha siangtho a dahsak uh hi.

Tua ahih ciangin amah pen
amaute’ gal suak a,
amahmah in amaute a do hi." Isaiah 63:9-10.

Hehpihna tawh hih athupi thu khat pen na mang ngilh kei in. Amau te in amah aleh do uh ciang in Jesuh in amau te atai san Isaiah in aci hilo hi. Amah in hih bang in genhi, amaute' lehdo nahang in  Christ a upna ding pan in mawh na in amau te khem a amah pen amau te ado leh agal hong suak hi. Amau te kiangpan Mawh na in Ama itna maitang selhi.

" A siangtho mi tungah
na siangtho gamtat a,
thukawi mite na galbawl hi." (late 18:26).

Hih bang lian a agam tate tung ah Pasian a gilo tawh kibang( hi leh kilawm) hi bang hang hiam cihleh mawh na in Pasian mai tang a liah asel ciang in amau te in amau maitang tekmah mu uhhi. Amau te ngaihsut na ah Pasian in amau te it na beinawnlo in agilo thu khenpa hi ciin um uhhi.

Pasian' hehna in mikhat ama angsung lunggulh na ah a phal ahihi.

Hebia kammal in Pasian' "hehna" akamal pen "אַף"(aph) aki la hi a, mawh nei mitung a Pasian "lungduai na"  (anaph) tawh akam mal abulpi akibang ahihi. Tua akhiat na in nakhak sat natawh nakpan a nakkhiat na ahihi. Tua ahih man in Pasian' heh na i cih in nak haksa sa pi in akikhel nuamlo mi khat ama angsung lunggulh na ah apiak aphal kul cihna ahihi.

Paikhiatna 4:10-13 ah Moses pen Pharoah mai ah amah guak pai ngam lo in Pasian kiang ah amatang a kampau ding  ngen hi. Pasian in koi bang in dawng hiam?

"Tua ciangin Moses tungah Topa heh a, amah in, “Levi mi na sanggampa Aaron om hi lo ahi hiam? Amah in hoihtakin thu a gen theihna ka cian theih hi. En in, nangmah a dawn dingin amah hong paikhia a, amah in nang hong muh ciangin a lungsim sungah amah kipak ding hi. 15 Nangmah in ama kiangah thu na gen ding a, thute amah na theisak ding hi. Keimah in na thugenna uhah kong huh ding a, na hih ding uh kong hilh ding hi." (Pai 4:14-15).

Pasian in ama heh na bang ci lak hiam? Moses lunggulh na piakna tawh lak hi.

"Tu-in amaute’ lakah a om gamdang mite in anlim a lunggulh mahmah uh hi. Israel mite zong kap kik uh a, “Sa nek ding nei hi leeng maw! 10. Mite a innkuankuanun a milipin a puanbuk kongah a kahna uh Moses in a za hi. Topa nak hehlua mahmah ahih manin Moses lungkim lo hi. Topa’ kiang panin huih nungin, tuipi panin vamimte hong puak a, giahphual kiang hih lampang ni khat paina ciang, hua lampang ni khat paina ciang mah giahphual kimkotah kiasak a, lei maitang tungah pi thum bang a sah hi. Tua sun tawntung le a zan tawntung le a zing ciang tawntung mite dingin vamimte a khawm uh hi. Tawm a khawm pen mipa in beem sawm dim khawm a, amaute in amau adingin giahphual kimkotah tuate a pho uh hi. Sa a kigaih ma, amau’ ha kawmah sa a baang laipi mahin, mite’ tungah Topa hong heh mahmah a, Topa in gimna lianpi khat tawh mite a vatgawp hi.  (Gam 11:4,10,31-33).

 Hih teng ah Pasian' heh na leh anasep mukik hi hang. Heh pih natawh na ciamteh in, Pasian' heh na pen amau te in alung gulh uh sa nekna Pasian in apiak na lian tawh kilang sak hi. Hih thu piang pen late in bang naci gen hiam na ciamteh in:

"Amah in vantungah
nisuahna huih nungsakin,
ama vangliatna tawh
leitaw lam huih paikhiatpih a,
amah in amaute tungah
leivui zah-a tam sa zusak a,
tuipi sehnel zah-a tam
vasate a khiatsuk hi.

Amau’ giahphual laizang,
amau’ omna kiim khempeuhah
tuate a kiasak hi.

Amau’ duh pen pia ahih manin,
amaute in ne-in gilvah uh hi." (late 78:26-29).

"Tun hihteng ah Moses lai-at "Pasian heh in mite gimna lian pi tawh that hi acih bang aci nuam hiding hiam?"

 Pasian in mihing' i lunggulhna apiak ciang in mihing te in Pasian pen mau te gal uh suak hi ci in um pahpah hi cih phawk in. Tun amau te tung a hong tung gimna pen Pasian kiangpan hi, Amau te agimsak pa pen Pasian hi ciin um mawk uhhi. Bangbang ahi zong in ahong tung natna ahih keh sih na pen amau deih tel na te in a apiang sak ahihi. Pasian in amau te' i suak tatak a a deihtel na  uh buaipih loh natawh amau te a "sat" ahi hi.

Hih tawh kisai akicing zaw genteh na Saul sihna thu enni:Tua ahih ciangin Saul a thuman lohna hangin a si hi. Amah in Topa’ thupiakna a zuih lohna, le vankah khat thu dongin a lamlah ding a zonna, 14 le Topa’ tung panin lamlahna a zon lohna-ah Topa’ tungah a thuman lo ahi hi. Tua ahih ciangin Topa in amah that a, Jessi’ tapa David tungah kumpi gam a hei hi." (Ikhang 10:13-14).

Hih teng ah i sim ciang Pasian in Saul tha i ciin kigelh siset hi. Ahih hang Saul koibang in sitak pihiam?

Aneu thum pan guk dong simni:

"Gal kidona in Saul neh mahmah a, thal tawite in amah pha-in liamsak uh hi. 4 Tua ciangin Saul in a galvan puapa kiangah, “Na namsau dok inla tua tawh kei hong sun let in. Tua hikeileh hih dawibia mite hong pai-in kei hong khelbawl kha ding hi,” a ci hi. Ahih hangin a galvan puapa in hih ngam lo hi; bang hang hiam cih leh amah lau mahmah hi. Tua ahih ciangin Saul in ama namsau la-in tua tungah puk hi. A galvan puapa in Saul a sihna a muh ciangin amah zong a namsau tungah kipuksuk sakin a si hi. Tua bangin Saul a si hi. Amah le a tapa thumte le a innkuan khempeuh a sikhawm uh hi." (Ikhang 10:3-6).

Hi teng ah Saul pen amah leh amah aki that ahih na pen siang mahmah hi. Tun hih lai siangtho mun ki keelki leh akilawm tegel koi ci bang in lemtuah ding ihi hiam? Pasian in Saul  amah leh amah aki thah na pan in akep lohna tawh that hi. Pasian in Saul ama lunggulh na asem ding in phal in Saul in avawh bang in ama deih telna at ahihi. Hih in Pasian heh na leh gitloh na hi leuleu hi:

 "A gamtatna uh gentheih lohin siahuai uh a, Gibeah khua-a a gamtat ngeite uh tawh kibang hi. Pasian in amau’ mawhnate thei-in gim a pia ding hi. Topa in hih bangin gen hi: Israel kong muh cil-in hoih mahmah a, sehnel gam sunga a gah a zun kiuhkeuh leenggah tawh kibang hi. Na pu na pate uh ka muh cil-in hoih mahmah a, a hun ciangin a min a zun sitset theigah muh tawh kibang hi. Ahi zongin Baalpeor a tun uh ciangin amaute in Baal milim bia pah uh ahih manin, amau’ biak milimte ka muhdah zahin amaute nangawn ka mudah pah hi. 11 Israel-te’ minliatna teng vasa bangin leengmang ding a, amau’ sung panin ta suak nawn loin, nupi gai, naupaii cih zong om nawn lo ding hi."  (Hosea 13:9-11).

Tua ahih man in, Pasian heh na pen amau te angsung (mihing kumpi) lungulh na piak na (or) sepsak na tungtawn in kilak zel a, Pasian gitloh na pen Saul amah leh amah a kithah na khak tan lohna tawh ki lang hi.

Paul in zong Pasian'  hehna hibang in na gelh hi:

"Mihingte in a mawhna le a gitlohna hangun Pasian’ thuman seelcip uh ahih manin van panin a hehna hong kilang sakin a gimpiakna dingzia hong kilangsak hi." (Rome 1:18).

Pasian' hehna pen koi bang in kilangkhia hiam?

"Mihingte tua zahta-in hailua uh ahih manin amau ututin a gamtat theih nadingun Pasian in khahkhong vet a, a zumhuai mahmahpi-in a gamta uh hi." (aneu 24).

" Tua ahih manin amau utna bangin a zumhuaipi-in a gamtat theih nadingun Pasian in a khahkhong hi. A numeite un pasal tawh lupkhop ngeina zang loin a numeipihte mah uh lunggulhin lumkhawm uh a," (26)

"Mite in a man ahi Pasian’ thu ngaihsutin nei nuam lo uh ahih manin amaute’ ngaihsut hoih lo bangin a gamtat theih nadingun Pasian in a khahkhia hi. Tua ahih manin a gamtat dingun a kilawm lopipi-in a gamta uh hi." (28).

Hih teng ah Pasian' heh na pen Pasian in amau te amau leh amau a koih ahih keh amau ut sem sak cih dan in hong hilh a, Pasian in amah tawh amite aki hhen theih nading suahtak na pia hi. Eite updan a Pasian heh phulak suksiat na Pasian sep hi i cih dan na hi het lo hi, ahi mah hiam?

Tuuno hehna icih in bang hiam?

Tuuno in Zesuh acih na ahih leh (John 1:29, 1Peter 1:18,19) Zesuh a heh ciang in bang ci hiam?

"Tua ciangin kikhopna inn sungah Jesuh paikik a, tua lai-ah a khut a langkhat a zaw mi khat na om hi. Jesuh gamtakhial hi, ci-in a mawhsak nuam mi pawlkhat tua lai-ah om uh a, Sabbath ni-in hih mipa a damsakkha hiam, ci-in vil gige uh hi. Jesuh in khutzaw mipa kiangah, “Hih a mai lamah hong ding in,” a ci hi. Tua ciangin mite kiangah, “Sabbath ni-in bang i hih ding i Thukham in hong deih ahi hiam? Huh ding maw, gimsak ding; mi khat a nuntakna hot ding maw, thah ding; koi hong deihzaw ahi hiam?” ci-in a dong hi. Ahih hangin kuamah in dawng lo hi. Jesuh in hehmai tawh a kiim a pam en kawikawi a, ahi zongin a khialhna uh le a thuphawk theih lohna uh hangin mite khasiathuai a sa zel hi. Tua ciangin a mipa kiangah, “Na khut zan in,” a ci hi. Amah in zong a khut zan a, damin a ngeina bangkik hi. Tua ahih ciangin kikhopna inn panin Farisi mite paikhia-in Herod pawlte kimkhat tawh kikhopna neipah uh a, Jesuh a thah theih nading uh a vaihawm uh hi." (Mark 3:1-6).

Hih pen Zesuh in Pharisees te tawh aki nial na ahihi. Amau te puah tawm thukham in Sabbath ni a cina damsak ding khamhi. Zesuh in amau te lungsim en in, akim a mi te hehna tawh en hi" bang cibang hehna Zesuh in nei hiam? Hih teng a kigelh heh na in, amau te lungsim khauh luat na hang a "hehna" ahihi. Hih maikaite in khut zaw patung ah itna a neihloh na uh leh hehpih na aneih loh na uhhang in Zesuh pen dah in heh in a om ahihi.

Zesuh' hehna pen agal Pharisees te thah na tawh kilak khia lo hi cih hehpih natawh na ciamteh in. Zesuh in hoih tak in "Sabbath ni a apha ahih keh asia bawl ding koi kilawm nasa uh hiam? Nuntak na hon khia ding maw that ding?" ciin dong hi.Hih teng a etkak na ciamteh in:

Nang leh nang kidong in Pasian ahi a aTapa in ahizong in asia abawl ngei hiam?

"Siatna (Pasianhilo) in migilote that ding a,
thuman a mudah mite
gim kipia ding hi." (Late 34:21).

Adang thupiang mite in a gen pahpah in Matthew 21:12-16, John 2:13-17) akigelh te ahihi. Khau tep alak khit ciang in, Zesuh Biak inn huang sung hong lut in aki cianlo biakna makai te leh azuau khem sumkhek te hong hawl khia hi. Ahi zong in hih thu piang na ngawn ah Zesuh lampan in ngongtat na khat zong kimu lo hi.  "Amah in siatna ngongtat na bawl lo hi" ciin Laisiangtho lui sung ah kamsang pa in na gelh hi (Isaiah 53:9). Zesuh in kuamah sat ngeilo a ei hong kimawh sak hi a ki cite bek lau a atai mang ahihi. Bangbang ahi zong tua thu piang amu naupang te in lau hetlo in Pasian hong phat uh a mittaw khebai te in amah hong naih in damsak na hong ngah  uhhi. A ki gilo biakna makai te leh agilo sumkhek te ading in Zesuh pen thukhen leh mawhsak pa bang hi. banghang hiamcih leh amau te in midang te tua bang in bawl uhhi.

Like 18 ah Zesuh in hih genteh na na gen hi:

"Amaute hoih kisa mahmahin, midang khempeuh a simmawhbawl mite tungah Jesuh in zong thugentehna khat gen a, “Thungen dingin biakinn-ah mi nih a pai uh hi. Khat pen Farisi mi hi a, a khat pen siahdongpa ahi hi. Farisi mipa dingin thu ngen a, ‘Pasian aw, kei pen midangte bangin a huaiham, a thuman lo, numei tungah a mawh mi ka hi kei hi; hua lai-a siahdongpa bang hi lo ka hih manin nangma tungah ka nuamna kong pulak hi. Nipikal khatin ni nih sung an ka tang a, ka ngah khempeuh sung panin sawm-ah-khat nang tungah kong pia hi,’ a ci hi. Ahi zongin siahdongpa pen a gamla simah ding a, vantung lamah zong dak ngam loin a dip humin kuncip a, ‘Pasian aw, kei mimawh mi khial pa hong hehpih in,’ ci-in a ngen hi. Ke’n kong cihin-ah, hih mipa pen Pasian tawh a kilemsa-in a inn-ah ciah a, a khat pa pen tua bangin ciah lo hi. Bang hang hiam cih leh a kiliansakte pen kiniamkhiatsuk ding a, a kiniamkhiatte pen a lianin kibawl ding hi,” a ci hi."(Luke 18:9-14).

 Tuamah bang in nitawp ni ciang in, Zesuh pen phu alanuam thukhen pahi ci a aum mi te in Biak inn a Ama' mawh maisak na aum lo mi te bang in ama kiangpan tai in bu ding uhhi:

"Laidal a kizial bangin vanpi kizialin maimang a, mual le tuikulhte khempeuh a omna uh panin maimangta hi. Tua ciangin leitung kumpite le miliante, galkapmangte, mihaute le mi vangliante, silate le sila ahi lote a kipanin a kuamah peuh, mualtung a leihawmte sungah bu uh a, mualte le suangtum lianpite kiangah, “Kote tungah hong kiasuk unla, tokhom tungah a tupa’ maitang le Tuuno’ hehna panin kote hong liah un. Amaute’ hehna hangin gimna hun hong tungta ahih manin kua in thuakzo ding ahi hiam?” a ci uh hi." (Mangmuh na 6:14-17).

"Pa in kuama tungah thukhen nasep sem lo hi. Mi khempeuh in Pa a zahtak mah bangin Tapa a zahtak theih nadingun Pa in thukhen nasep khempeuh a Tapa tungah a pia hi. Tua ahih manin Tapa a zahtak lo mi khempeuh pen Tapa a sawl Pa Pasian zong a zahtak lo ahi uh hi.(John 5:22).

"Thu a thei lopi-in kei na hong mawhsak uh hi; ahi zongin ke’n kuamah ka mawhsak kei hi." (John 8:15).

Thu umlo Jews te bang a amau leh amau thu akikhen te pen nuntak tawntung naa ngah ding in kilawn lo hi (Sawltak 13:46). Hihbang lungsim ngaih sut nasungah thu umlo mikhat amah leh amah nuntak na bulpi Topa kiang pan in kikhen khia hi. Ama angsung khual lunggulh na hang in thu umlo pa pen khasiat tak Pasian gamtat zia ahilo, mawh sakna, launa, thukhen na, bawlsiatna leh sih na te khempeuh a at ding in a ki nusia hi a, Pasian leh a Tapa in mi kuamah that ngei lohi.

"Pasian pen ki-itna ahih manin itna a nei lo mite in Pasian thei lo uh hi. 9 Pasian in eite hong itna hong bangci lah hiam cih leh: Ama hangin eite in nuntakna i ngah theih nadingin a Tapa neihsun Pasian in leitungah a hong paisak hi. 16 Tua hi a, Pasian in eite a hong itna thu, eite mahmah in thei-in i um hi. Pasian pen ki-itna hi a, itna a nei mite pen Pasian tawh omkhawm uh a, Pasian zong amaute tawh a omkhawm hi. 17 Thukhen Ni ciangin kisuanna nei hetloin i omtheih nadingin eite in a cingtaak itna a nei ihi hi. Khrih mah bangin hih leitung i nuntakna-ah nungta-in gamta ihih manin tua bang kisuanna a nei lo ding ihi hi. 18 Itna nei lehang launa om lo a, itna cingtaak nei peuh lehang launa beimangta hi. Bang hang hiam cih leh launa i cih pen gimthuak ding kihtakna hi a, gimthuak ding a laute pen itna cingtaak a nei lote ahi hi. 19 Pasian in eite hong it masa ahih manin eite in itna i nei thei hi.  Mi khatpeuh in, “Pasian ka it hi,” ci napi-in a Khristian mipihte a muhdah le a zuaupi a gen ahi hi. Bang hang hiam cih leh a muh theih a Khristian mipih a it lo mi in a muh theih loh Pasian it thei lo ding hi." (1John 4: 8,9,16-19).