(TEDIM CHIN) Pasian in a sia (gitlohna) abawl hiam? Isaiah 45:7.
"Keimah in khuavak le
khuamial piangsakin,
a pha nate le
a sia nate ka piangsak a,
hih nate khempeuh a bawlpa,
keimah Topa ka hi hi,” a ci hi." (Isaiah 45:7).
Laisiangtho in, "Pasian pen khuavak hi a amasung ah khuamial omlo hi" cihi. (IJohn 1:5). Pasian sungah khuamial omlo ci a banghang in Ama kiang pan khuamial piangthei ding hiam? Ama ompih na ahep khiat ciang bekin khuamial hong om thei bek nahi hi. Khuamial pen khuavak a omloh na hi a, tua ahih man in khuavak a omloh ciang in khuamial hong pianghi. A lum leh avot zong tuatawh kibang hi. A vot pen a lum a om loh na hilel hi. Khuamial leh a vot pen kipiang saklo a, ahih hang in khua vak leh a lum na lakkhiat ciang in khuamial leh a vot hong om nahi pah hi.
Zesuh in Pasian bek hoih hi cihi:
"17 Jesuh in a khualzinna a zom dingin a paikhiat ding laitakin mi khat hong tai-in a mai-ah hong khukdin a, “A dik sia hoih aw, nuntak tawntungna ka ngah nadingin bang hih ding ka hi hiam?” a ci hi. 18 Jesuh in, “Bang hangin kei hoih hong ci na hi hiam? Pasian simloh kuamah a diktatzo om lo hi." (Mark 10:17-18).
Pasian, amah bek ahoih pa in banghang in a hoihlo a sia bawl ding ahi hiam? Ama hoih na or kilem na a hehkhiat ciang hong himawk hi. Ama kilem na a lakkhiat ciang in a sia hongpiang , ahihkei leh adang kamkilet na te in gen leng "tuah siatna" ahih kei leh "alipkhap huai thu" piang hi. Hebia kam in (rah) hi a tua a kilet ciang in siatna hi in King James Laisiangtho in siatna, alauhuai, bawlsiatna, tuahsiat, gitloh na, lungkimloh na.. cih bang in na zang hi. Hih te khempeuh pen direct in Pasian piansak or a bawl hi ngei vetlo hi. Ahih hang a ma Khasiangtho heh sak a, aki nawlkhin ciang tuabang in pianghi. Mikhat peuh in koibang in Pasian' ompihna nawlkhin thei hiam? Aman taktak in Pasian in mikhat deihtel theih na pen hong buaisak ngeilo hi. Itna tungtawn in ama thu eite in i man dingbek deih hi. Ei te in ama cih bangbang in asemding in robot setzoh dan in hong bawllo hi. Ama kumpi gam a bulpi in itna leh suahtak na hi a, thatangthu leh sawlzawh thu tawh hilo hi.
"A hoih thu le na khempeuh, Pasian kiang panin hong pai hi a, vantung khuavak a Piangsak pa ahih manin amah kikheel ngei lo a, amah a kihei manin khua zong mial tuan lo hi." (James 1:17).
James in hihteng ah agen na ah ahoih bek Pasian in hong pia a, Pasian kikhel ngeilo hi. Amah in asia leh ahoih lo, khuamial apiang sakthei bangmah hong pia ngeilo hi. Ahih hang in Jerimiah 18:7-10 ah Pasian in asia apiang sakna pan in kisik ning ci hilo ahi hiam? Adawn na ding in hih i thulu na en in, Banghang in Pasian a sia kabawl kisik ing ci hiam?
Kua in siatna leh sihna bulpi hiam?
Laisiangtho in siangtak in Pasian in i nuntakna hi cihi:
"Tuni-in note’ langkhatah teci a pang dingin vantung le leitung ka sam a, note’ mai-ah na teel dingun nuntakna le sihna, thupha le samsiatna ka koih hi. Tua ahih ciangin note le na suanlekhakte uh na hintheih nadingun nuntakna teel unla, 20 Topa na Pasian uh itin, ama thu mangin, amah beel un; bang hang hiam cih leh Topa in na pu na pate uh Abraham, Isaac, le Jakob tungah piak dingin a kiciamsa leitangah note na tentheih nadingun tua pen note-a’ dingin nuntakna le khansauna ahi hi,” a ci hi." (Thuhilh 30:19,20).
Nuntak na khem peuh pen Pasian kiangpan hi. Paul in Pasianlo buang kuamah khatzong ahoih leh adik omlo hi ci'n na gelhhi.
Hihbangin na at hi "Lai Siangtho sungah zong,
“Pasian’ muhna-ah
mi man kuamah om lo a,
a man a thei kuamah om lo a,
Pasian tawh kipawl ding a hanciam kuamah om lo hi.
Kuamah in
Pasian ngaihsutna nei lo uh a,
na-a kimang kuamah om lo a,
a hoih gamtat" (Romans 3:10-12).
Pasian bek in midik ahih man in, ama sungah sihna omlo hi.
"Dikna lampi sungah nuntak na om a, tua nuntak zia sungah sihna omlo hi" (Paunak 12:18 ISV)
Pasian in sihna bawllo a, amah pen sihna bulpi hilo hi. Nuntak ahi tua Pasian' omloh na ah sihna ompah hi. Pasian sungah sihna omlo hi, tua ahih man in amah in sihna neilo hi, na nasep napa in sum aneih kei leh hongpiak ding aneih loh mahtawh akibang ahihi.
Laisiangtho in siangtak in sihna pen Dawimangpa vangliat na hi cihi.
"Tate a cih mite pen leitung cilesa a nei mite ahih manin, ama sihna hangin sihna a uk Dawimangpa a sukgawp theih nadingin Jesuh in mihing pianzia mah hong nei phot hi." (Hebru 2:14).
Satan pen susia pa hi a, Pasian ahih leh hong puahkik Pa ahihi. Pasian in hoih in Dawimangpa in sia hi. Pasian in misia abawl hiam? Bawl lo hi, Satan pen hunkhat lai in vantungmi seraphim khaguk nei a akithei khat hi. Ezekiel 28 in Tyer kumpi pa atam lawh na a hihi. Ahizong in tua pen Satan apuk na akitam lawhna eite hong kilah na na hi gige hi:
"...“Nidang lai-in mi kicing
etteh pha khat na hi a,
pilna le hoihna tawh a kidim na hi hi.
Pasian’ Eden huan sungah nang na teng a,
suangmanpha nam khempeuh tawh
na kizem hi.
Karnelian, topaz, le jasper,
khrisolait, beryl, le onik,
sapfaia, karbankel,
le emerald suangmanphate,
nangma kizepna hi a,
kham tawh kibawl kizepna
tampi tak zong na nei lai hi.
Hihte khempeuh nangma adingin
na suah ni-in a hong kibawlsak ahi hi.
Sathau a kinilh kherub-te
nang ka hong cingsak a,
ka mual siangtho tungah
nang na teng a,
a tee zaizai suangmanphate lakah
na vak kawikawi hi.
Gamtatsiat ding
na kipat ma hun ciang dong,
na suah tung a kipanin
na gamtatna khempeuh
paubaanna khat beek om lo hi." ( Ezekiel 28:12-15).
Isaiah in amang muhna ah vantung biakbuk sung Siangtho pen munah Vatungmi seraphim te muhi.
"Kumpi Uzziah a sih kumin, a sang mahmah, a lian kumpi tokhom tungah Topa a tu ka mu hi. Ama kumpi puanpi pen biakinn sungteng a dim hi. Ama kiimah serafim van mite a ding uh hi. Tuate in kha guk ciat nei uh hi; nih tawh a mai liahin, nih tawh a khe tuamin, nih tawh a leeng uh hi. Amaute khatlekhat kisamin:
“Vanglian Topa,
siangtho, siangtho, siangtho;
leitung khempeuh
ama minthanna tawh kidim,”
ci-in awng uh hi." ( Isaiah 6:1-3).
Hebia kam in "seraphim"
"Saraph" hi in a khiatna in " "a kuang gul" cihna hi. "Pasian in hih bang in genhi nangpen Pasian' Eden huan ah na omhi cihi." "Tua ciangin tua tanglai gulpi, Dawimangpa ahih kei leh Satan a kici, leitung mi khempeuh a khem pa pen a vantung mite tawh leitungah kilawnsuk hi." (Mang12:9). "Hih vantungmi in a kipiansak a kipan a sungah gitloh na mawh na akipat dong kicing hoihna tawh kidim hi". Ciapteh ding ah Pasian in hih Satan sungah mawhna bawl lo hi. Pasian in asia Vantungmi bawl lo hi. Mawhna (thukham zuih lohna) ama sung ah kimu hi. Bangci bang in kimu thei hiam? Amah in Pasian nawlkhin ding tel in amah leh amah kiliansak in Pasian tawh ki zakim nuam hi, Pasian' Tapa khatbek Zesuh' i dinmun deih in ngah nuam hi. Amah in Christ anial khempeuh te pupi hi a, amah in Zesuh Pasian Tapa pen nial hi (1John 2:22). Amah in Zesuh pen Pakiang tun nang lampi khat bek ahih na leh Zesuh in ama hoih na leh dikna bek hi cih nial hi. “Keimah in Lampi ka hi a, Thuman, le Nuntakna zong ka hi hi. Kei hong suang loin Pa kiangah kuamah tung thei lo ding hi." (John 14:6). Isaiah 14 a Isaiah in Babylon kumpi pa tawh kisai alai gelhna na ciamteh in, ahih hang in tua pen genkholh na kammal in Satan pukna a na gen na hihi:
“Nang Khuavak’ ta, Zingsol,
Babylon kumpipa aw,
vantung panin
nang bangci kiat na hi hiam?Minamte a niam koihpa ahi nangmah
leilak dongah hong bangci
kiphukpai ahi hiam?Nang in na lungsim sungah,
‘Vantungah ka kahto ding hi.
A sangna mun, Pasian’ aksite’ tung pekah
ka kumpi tokhom ka koih ding a,
leilu lam peka
kikhopna mualtungah ka tu ding hi.Meiite’ tung pekah ka kahto ding a,
Sang Pen pa bangin
ka kibawl ding hi,’ na ci hi." (Isaiah 14:12-14).
Zesuh bek in Pa tawh kibang hi. (Hebru 1:1-5). Tyre kumpi pa leh Babylon kumpi pa in Satan acih nopna ahih mah bang in, Paunak in "Pilna" a cih kammal agen pen Zesuh Christ a na gen a hi hi (1Korin 1:24) A mah bek PA kiangpan a hong pai ahihi (Paunak 8:23-30, John 8:24). Lucifer (gulpi san ci a aki thei) in Pasian nial ding atel man in mawh na leh sihna bulpi pa hong suak hi. Amah in piancil pek pan in mithat pa hi a , amah in khuamial leh ngongtat natawh kidim hi banghang hiam cihleh ama sung ah thutak (khua vak) om lo hi (John 8:44). Tua hang mah in Paul in hih bang in nagen hi:
"Eite’ do pen leitung mite hi lo a, vantung huihlakah a om ukna, aana a neite, hih leitung khuamial a uk a tuamtuamte ahi hi." (Ephesa 6:12).
Paul aki khel khit asawt lo in Zesuh ama tung ah hong kilak a, Amah in hi ci genhi:
"Na hong bawlsiat Jesuh ka hi hi. 16 Tu-in tho-in na khe-in ding in. Keima na a sem dingin a hong sawl dingin nang tungah a hong kilang ka hi hi. Tuni-a kei nong muhna thuteng le nang tungah ka hong lah lai ding thu khempeuh, midangte tungah a gen ding na hi hi. 17 Israel mite le Gentail mite lakah nang kong sawl ding a, amaute in nang hong suksiat loh nadingun ka hong kem ding hi. 18 Pasian’ teel mite’ omna mun a amau om nading mun sanah hong om theih nadingun keimah hong upna uh tawh a mawhna uh a kimaisak theih nadingin Satan’ khutsung panin Pasian’ khut sungah a heikhia ding le khuamial panin khuavak lamah hei-in a mit uh khua a musak ding pa na hi hi,’ a hong ci hi." (Sawltak 26:15-18).
Hih a ki lekkim na en in
- Khuamial = Satan' vangliatna
- Khuavak = Pasian
Khuavak om lohna ah khuamial ompah a, tuamah bang in Pasian' omloh na ah Satan vangliat na om pah hi. Tua ahih man in Satan' vangliatna in sihna hi a, Satan in nuntak na amah leh amah in nei lo hi. Pasian in amah (Satan) ahi a mikhat peuh ahi zong in gitloh na abawl laitak nangawn in kem lai hi. "A MA hang in i nungta a Ama hang in nuntak na neikhem peuh gamtang hi" (Sawltak 17:28). Tuabang in Satan in a sia bawl ding in Pasian kiangpan pai khia hi. Pasian in hong itna mah tawh mawhna a bawl ding phal in, tua alau huai mawhna i siat huai na i muh ciang in Ama hehpih na ei te in i zon ding deih hi.
"Khialhna a tam semsem nadingin thukham hong kipia hi. Ahi zongin khialhna a tamna munah Pasian’ hehpihna hong lianzaw zel hi. Tua ahih manin mawhna thahatin hong sihsak mah bangin, i Topa Jesuh Khrih hangin Pasian’ hehpihna thahat zaw lai a, mihoihin hong sangin nuntak tawntungna sung a hong tunpih hi." (Roman 5:20-21).
Mihing ngeina in khuamial sungah a om lam kithei lo a, kisik a mawh ki maisak ding a ut leh mihing pen Pasian hoih na hilhloh phamawh a, tuabang in hih theih na ding in Pasian in athukham zang in mawhna leh a gau hong lak hi. Nuntak tawntung na i ngah nading leh a thukham i lungtang tung ah a ki at theih nading in a Tapa nuntak na hong pia hi. Paul in hih bang in na at kik a:
"Tua ahihleh Thukham mahmah pen a siahuai ahi hiam? A sia hi lo hi. Mawhna bang hiam cih Thukham in hong theitel sak hi. Thukham in, “Hazatna lungsim nei kei in,” ci-in gen lo hileh, haza i cih bang ahi hiam, ci-in ka thei kei ding hi. 8 Thukham a omna hangin mawhna in nuamtak sa-in hazatna a tuamtuam ka neih theih nading hong piangsak hi. Thukham om kei leh mawhna in bangmah sem thei lo hi.12 Tua ahih ciangin Thukham mahmah hitaleh thupiaknate hitaleh hoihin man a, siangtho hi." (Roman 7:7,8,12).
Satan in Pasian i hoihna Khuavak avek pi in nial hi, tua ahih man in Satan in Pasian i hehpih na zong ngeilo ding hi. Amah in mawhna tel in, tua ahih man in hih Gulpi san sung ah siatna hong om a, a lauhuai sihna asungah a om hipah hi:
"Tu-in nang a maimang paisuak na hita a,
nangma tuah bang a tuahkhak ding uh
nang hong theisa minam khempeuhte
lau-in a ling uh hi,” a hong ci hi." (Ezekiel 28:18).
Banghang in Pasian in Satan pen hici bang in piangsak mawk hiam? baih mahmah a, phal hi lel hi. Satan in Pasian itna leh hehpih na anial det man in, Pasian in khasiat tak in Satan' deih amah a su siading asia a om ding phal hi.
David in na hi ci gelh hi, "(Satan) Siatna (Pasian hi lo) in mawhnei te that ding hi" (Late 34"21). Paul in, "Mawhna thaman in sihna hi" naci hi (Rom6:23). James in, "Mawhna(Pasian hilo) in sihna hong tun hi" na cihi (James 1:14,15). Bang hang hiam? Banghang hiam cihleh Pasian' khuavak, kilemna leh nuntak na omloh na in khuamial, siatna (evil), leh sih na a hihi.
Nang koi tel ding na hihiam?